FOMC คืออะไร มีไว้ทำไม

มีนัดประชุม FOMC ทีไรเดาได้เลยว่าตลาดหุ้น (Stock) ตลาดทองคำ (Gold) ตลาดปริวรรตเงินตรา (Forex) โดยเฉพาะตลาดพันธบัตร (Bond) อาจเกิดความผันผวนขึ้นได้อย่างไม่เคยคาดคิด แต่ทำไมการประชุมที่ว่าถึงส่งผลต่อตลาดการเงินทั่วโลกได้ขนาดนั้น และเราในฐานะนักลงทุนควรทราบอะไรเกี่ยวกับ FOMC บ้าง คราวนี้เราจึงจะชวนคุยว่าตกลงแล้วการประชุม FOMC คืออะไรกันแน่ ตามมาดูได้เลย

คณะกรรมการนโยบายการเงินของธนาคารกลางสหรัฐ (Federal Open Market Committee – FOMC) คือหน่วยของธนาคารกลางสหรัฐ (FED) ประกอบด้วยบุคลากรระดับบริหารจำนวน 12 คน ทำหน้าที่ตัดสินใจทางนโยบายการเงินที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการผ่านตลาดเงิน (Open Market Operations – OMOs) เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย 2 ประการ คือ

1) การรักษาเสถียรภาพด้านราคาซึ่งมีตัวเลขที่ต้องติดตามคืออัตราเงินเฟ้อ (Inflation Rate) 

2) เป้าหมายด้านการจ้างงาน ซึ่งมีตัวเลขที่ต้องติดตามคืออัตราการจ้างงานนอกภาคเกษตร (Non-Farm Payroll) 

เมื่อมีการกำหนดแนวนโยบายแล้วจะมีการออกแถลงการณ์ถึงแนวโน้มและการเปลี่ยนแปลงแนวนโยบายนั้นต่อสาธารณะชน และเนื่องจากนโยบายทางการเงินที่ดำนินการผ่านตลาดเงิน (OMOs) ของ FOMC นั้นเกี่ยวเนื่องกับ อัตราดอกเบี้ย (Interest Rate) และ ผลตอบแทนพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐ (Bond Yield) ซึ่งตลาดพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐนับว่าเป็นตลาดเงินที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของโลกด้วยขนาดที่ใหญ่กว่า $51 ล้านล้าน การเปลี่ยนแปลงแนวนโยบายของ FOMC จึงส่งผลต่อตลาดเงินได้เป็นวงกว้าง

การกำหนดนโยบายของ FOMC ขึ้นอยู่กับข้อมูลและดุลยพินิจของคณะกรรมการแต่ละคน การวิเคราะห์การประชุม FOMC แต่ละครั้งจึงอาจต้องวิเคราะห์แนวคิดของสมาชิก FOMC แต่ละคนด้วย คราวนี้เรามาดูกันต่อเลยว่าแล้วสมาชิก FOMC นั้นเป็นใครและมาจากไหนกันบ้าง

สมาชิก FOMC มี 7 คนที่มาจากบอร์ดบริหารของธนาคารกลางสหรัฐ, 1 คนที่เป็นประธาน Fed สาขานิวยอร์ค, และอีก 4 คนเลือกมาจากสาขา FED ที่เหลือ แต่ละคนจะดำรงตำแหน่ง 1 ปีและสลับให้คนอื่นมาทำหน้าที่แทน

คณะกรรมการ FOMC ชุดปัจจุบัน (2023) ประกอบด้วย

• Jerome H. Powell, บอร์ดบริหารของธนาคารกลางสหรัฐ ดำรงตำแหน่งประธาน

• John C. Williams, Fed สาขานิวยอร์ค ดำรงตำแหน่งรองประธาน

• Michael S. Barr, บอร์ดบริหารของธนาคารกลางสหรัฐ

• Michelle W. Bowman, บอร์ดบริหารของธนาคารกลางสหรัฐ

• Lisa D. Cook, บอร์ดบริหารของธนาคารกลางสหรัฐ

• Austan D. Goolsbee, Fed สาขาชิคาโก

• Patrick Harker, Fed สาขาฟิลาเดเฟีย

• Philip N. Jefferson, บอร์ดบริหารของธนาคารกลางสหรัฐ

• Neel Kashkari, Fed สาขามินนีแอโพลิส

• Adriana D. Kugler, บอร์ดบริหารของธนาคารกลางสหรัฐ

• Lorie K. Logan, Fed สาขาดัลลัส

• Christopher J. Waller, บอร์ดบริหารของธนาคารกลางสหรัฐ

FOMC จัดขึ้นปีละ 8 ครั้ง หรือจัดขึ้นทุก ๆ 1 เดือนครึ่ง เพื่อติดตามและประเมินผลของนโยบายอย่างต่อเนื่อง การประชุมมักใช้เวลา 2 วันและมีการแถลงผลการประชุมในวันสุดท้ายที่เวลาไม่เกิน 14.00 น. ตามเวลาท้องถิ่น หรือไม่เกิน 02.00 น. ตามเวลาประเทศไทย และสำหรับปี 2024 มีการจัดประชุม FOMC ตามรอบดังนี้

• 30 - 31 มกราคม 2024

• 19 – 20 มีนาคม 2024

• 30 – 1 พฤษภาคม 2024

• 11 – 12 มิถุนายน 2024

• 30 – 31 กรกฎาคม 2024

• 17 – 18 กันยายน 2024

• 6 -7 พฤศจิกายน 2024

• 17 -18 ธันวาคม 2024

จากหน้าที่ของ FOMC ที่เป็นการรักษาเสถียรภาพด้านราคาและอัตราการจ้างงาน ผ่านนโยบายทางการเงิน ทำให้ FOMC มีเครื่องมือที่นำมาใช้ในแบบที่เราเห็นกันได้บ่อย ๆ คือการดำเนินการผ่านตลาดเงิน (Open Market Operations – OMOs) ที่ทำได้ 3 ทางคือ 

• การเข้าซื้อพันธบัตรรัฐบาล

  เป็นการเพิ่มสภาพคล่องเข้าไปในระบบโดยตรง จะเป็นนโยบายที่ถูกนำมาใช้เมื่อต้องการให้เศรษฐกิจขยายตัว แต่นโยบายนี้มีผลที่ต้องระวังคืออาจตามมาด้วยเงินเฟ้อสูงและทำให้งบดุลของ Fed ขยายตัว

  
  

• การขายพันธบัตรรัฐบาล

  เป็นการดึงสภาพคล่องออกจากระบบ มักเป็นนโยบายที่นำมาใช้เพื่อลดความร้อนแรงของเศรษฐกิจ ส่งผลให้เงินเฟ้อชะลอตัวลงและเป็นการลดงบดุลของ Fed ให้หดตัวลง

  
  

• การเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ย Fed Fund Rate (FFR) FFR

  เป็นอัตราดอกเบี้ยข้ามคืนที่ธนาคารและสถาบันการเงินต่าง ๆ ใช้กู้ยืมเงินจากธนาคารกลางสหรัฐ ซึ่งหาก FFR อยู่ในระดับสูงสถาบันการเงินจะลดการกู้เงินจาก Fed ลงส่งผลให้มีเงินมาปล่อยหมุนเวียนในระบบน้อยลง ในทางตรงกันข้ามหาก FFR อยู่ในระดับต่ำ สถาบันการเงินจะมีแรงจูงใจให้กู้ยืมเงินเพื่อมาหมุนเวียนสูงขึ้น 

ด้วยเครื่องมือทั้ง 3 ตัวนี้ช่วยให้ Fed สามารถดูแลสภาพคล่องและเสถียรภาพในระบบการเงิน เพื่อส่งเสริมการเติบโตทางเศรษฐกิจและการจ้างงานได้

นอกจากการเปลี่ยนแปลงนโยบายของ FOMC ที่นักลงทุนต้องติดตามแล้ว Dot Plot ยังเป็นอีกหนึ่งอย่างที่นักลงทุนควรสังเกต ซึ่งตัว Dot plot จะแสดงออกมาพร้อมรายงานการประชุม FOMC ในแต่ละครั้งโดยมีลักษณะเป็นแผนภาพแบบจุด ซึ่งแต่ละจุดบนกราฟจะแสดงถึงความเห็นของกรรมการแต่ละท่านว่าในการประชุมครั้งต่อ ๆ ไปอัตราดอกเบี้ยควรเป็นเท่าไหร่ และด้วยกราฟนี้จะทำให้นักลงทุนได้เห็นแนวโน้มการตัดสินใจปรับเปลี่ยนอัตราดอกเบี้ยของ FOMC ในอนาคตได้

   ตัวอย่าง Dot plot จากการประชุมวันที่ 13 ธันวาคม 2023 Cr: federalreserve.go

หากจะถามว่า FOMC คืออะไร? ถึงตรงนี้ก็คงพอเห็นภาพกันไปบ้างแล้วว่า FOMC ก็คือคณะกรรมการนโยบายการเงินของธนาคารกลางสหรัฐ ซึ่งหากเปรียบเทียบกับไทยก็คล้ายกับคณะกรรมการนโยบายการเงิน (กนง.) ที่มีการประชุมเพื่อกำหนดนโยบายทางการเงินเป็นรอบ ๆ ในแต่ละปี ซึ่งนโยบายที่ขับเคลื่อนโดย FOMC ส่งผลกระทบต่อระบบการเงินอย่างกว้างขวางผ่านอัตราดอกเบี้ยและการควบคุมสภาพคล่อง ทำให้นักลงทุนไม่ว่าจะอยู่ในตลาดเงินส่วนไหนก็ต้องจับตามองการเคลื่อนไหวของการประชุมนี้อย่างใกล้ชิดทุกครั้ง