VIX Index คืออะไร?

เมื่อวันที่ 13 ตุลาคม 2565 เกิดเหตุการณ์สำคัญขึ้นในตลาดหุ้น เมื่อดัชนี S&P 500 (SPX) เปิดต่ำกว่า 3,500 จุดที่อาจเป็นจุดเริ่มต้นของตลาดกระทิงใหม่ แม้จะเผชิญกับแนวต้านที่เส้นแนวโน้มที่เพิ่มขึ้นก็ตาม แต่โครงสร้างระยะยาวของ VIX บ่งชี้ว่าตลาดกระทินี้งจะยังคงครองตลาดต่อไปในปี 2566 ซึ่งอาจมีผลต่อตลาดโดยรวม ดังนั้นมาดูกันว่า VIX Index คืออะไร, มีความสำคัญต่อตลาดหุ้น อย่างไร, นักลงทุนจะทำกำไรจาก VIX Index ได้อย่างไรทั้งช่วงขาขึ้นนี้

VIX เป็นสัญลักษณ์สัญลักษณ์และชื่อยอดนิยมสำหรับดัชนีความผันผวน CBOE ของ Chicago Board Options Exchange ซึ่งมักจะถูกเรียกว่า “ดัชนีความกลัว” หรือ “มาตรวัดความกลัว” มันเป็นตัวชี้วัดยอดนิยมของการคาดการณ์ความผันผวนของตลาดหุ้นจากตัวเลือกดัชนี S&P 500 ค่าดัชนี VIX ปัจจุบันจะเป็นการเสนอราคาการเปลี่ยนแปลงรายปีที่คาดไว้ในดัชนี S&P 500 ในช่วง 30 วันหลังจากนี้

เมื่อค่า VIX ต่ำกว่า 20 คะแนนแสดงว่านักลงทุนมองโลกในแง่ดีเกี่ยวกับแนวโน้มตลาดและไม่เต็มใจที่จะป้องกันความเสี่ยงสำหรับการลงทุนของตนเอง ในทางกลับกันเมื่อ VIX สูงกว่า 20 แสดงว่านักลงทุนขาดความมั่นใจในแนวโน้มตลาด

แนวโน้ม VIX Index ในช่วงโควิด 19 ระบาด

*ขอขอบคุณ chart จาก www.cboe.com/vix

VIX ถูกเสนอราคาเป็นเปอร์เซ็นต์และแสดงช่วงการเคลื่อนไหวที่คาดหวังในดัชนี S&P 500 ในเดือนถัดไปที่ระดับความเชื่อมั่น 68% (เช่น ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานหนึ่งของเส้นโค้งความน่าจะเป็นปกติ) ตัวอย่างเช่นถ้า VIX คือ 15 นี่หมายถึงการเปลี่ยนแปลงรายปีที่คาดไว้พร้อมกับความน่าจะเป็น 68% ซึ่งน้อยกว่า 15% ขึ้นหรือลง ช่วงความผันผวนที่คาดการณ์สำหรับเดือนเดียวสามารถคำนวณได้โดยการหารรูป VIX ที่ไม่ใช่ 15 ด้วย 12 แต่ด้วย √12 ซึ่งจะหมายถึงช่วง +/- 4.33% ในช่วง 30 วันถัดไป ความผันผวนที่คาดไว้สำหรับหนึ่งสัปดาห์จะเท่ากับ 15 หารด้วย √52 หรือ +/- 2.08% VIX ใช้การกำหนดวันประจำปีในปฏิทินดังนั้นการแปลง 15% คือ 15 หารด้วย √365 หรือ +/- 0.79% ต่อวัน วิธีการของวันในปฏิทินไม่ได้มีผลกับจำนวนวันที่ทำการซื้อขายในปีปฏิทิน (นั่นคือความจริงที่ว่าตลาดจะไม่เปิดในวันหยุดสุดสัปดาห์หรือวันหยุด) โดยทั่วไปวันซื้อขายจะมีจำนวน 252 วันจากปีปฏิทินที่ระบุ

แผนภูมิด้านล่างแสดงราคาปิดประจำวันสำหรับ S&P 500 และ VIX ในช่วงไตรมาสที่สามของปี 2012 เส้นสีฟ้าและมาตราส่วนซ้ายแสดง S&P 500 ในขณะที่เส้นสีแดงและสเกลขวาแทน VIX แผนภูมินี้เป็นตัวอย่างทั่วไปของวิธีการที่ S&P 500 และ VIX เคลื่อนไหวสัมพันธ์กันในแต่ละวัน

ตารางด้านล่างจะตรวจสอบพฤติกรรมราคาตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2000 ถึง 28 กันยายน 2012 ในช่วงเวลานี้ S&P 500 ปิดสูงขึ้นในวันซื้อขาย 1692 และในวันนั้น VIX ปิดต่ำกว่าเพียง 82% ของเวลา นอกจากนี้ในช่วงเวลานี้ SPX ปิดลดลงใน 1514 วันทำการและในวันนั้น VIX ปิดสูงกว่า 78% ของเวลา ในช่วงเวลาที่ครอบคลุมในตาราง VIX ย้ายไปในทิศทางตรงกันข้ามของ S&P 500 ประมาณ 80% ของเวลา

VIX มีแนวโน้มที่จะเคลื่อนในทางตรงกันข้ามกับ S&P 500 ดังนั้นเมื่อ VIX เพิ่มขึ้นราคา S&P 500 มักจะลดลงและเมื่อ VIX กำลังตกลง S&P 500 มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น

“VIX สูงๆ ตลาดหุ้นผันผวน” ส่วนถ้า “VIX ต่ำๆ ตลาดหุ้นก็เสี่ยงต่ำ โอกาสทำกำไรก็สูง” เป็นความสัมพันธ์แบบแปรผกผัน โดยจะขอยกตัวอย่างให้เห็นภาพมากขึ้นเริ่มจากเราไปลองดูสถิติย้อนหลังของ VIX นับตั้งแต่ปี 1928 จนถึงปีนี้กัน ก็พบว่าค่าเฉลี่ย VIX ในแต่ละปีอยู่ที่ 16.4 จุด และในปี 2018 VIX เฉลี่ยทั้งปีอยู่ที่ 17.1 จุด ซึ่งดูเผินๆถือว่าสูงกว่าค่าเฉลี่ยเล็กน้อย

แสดงให้เห็นว่าถึงแม้ในปี 2018 จะมีบางช่วงเวลาที่ VIX สูงกว่า 20 จุด ซึ่งเป็นจุดที่ผู้ใช้ข้อมูล VIX มักจะบอกว่าตลาดหุ้นเข้าสู่ Risk Off หรือไม่ชอบสินทรัพย์เสี่ยงและมักจะตามมาด้วยการปรับฐานในตลาดหุ้น แต่ก็พบว่าหากวัดด้วยข้อมูลที่ยาวขึ้นในระดับปี ความผันผวนที่เราเห็นก็ใกล้เคียงกับค่าสถิติย้อนหลัง

ไปดู VIX ของแต่ละปี ระหว่างปีที่ค่าเฉลี่ย VIX ปีนั้นต่ำกว่า 20 จุด และสูงกว่า 20 จุด จากทั้งหมด 91 ปี (1928-2018) พบว่า มีสัดส่วนอยู่ที่ 70 ต่อ 21 ซึ่งแสดงให้เห็นว่าตลาดขาขึ้นมันจะใช้เวลานานและกินเวลามากกว่าตลาดขาลง

แต่เมื่อไปดูใน 21 ปีที่ VIX สูงกว่า 20 จุด พบว่ามี Great Depression ปี 1929-1940, the post-World War II ปี 1946, the collapse of the Bretton Woods system ปี 1974, Black Monday ปี 1987, Asian Crisis ปี 1998, Dotcom Crisis ปี 2000-2002 และ Subprime Crisis 2008-2011

2020 - เมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2020 VIX มาค่าแตะและปิดที่ 75.47 ซึ่งสูงกว่าค่า Black Monday ก่อนหน้านี้เนื่องจากการประกาศห้ามการเดินทางเข้าสหรัฐอเมริกาจากทวีปยุโรปจากประธานาธิบดีทรัมป์

สรุปคือปีไหนที่ค่าเฉลี่ย VIX อยู่สูงกว่า 20 จุด ปีนั้นคืออยู่ในช่วงตลาดหมีนั่นเองและในวิกฤต 7 ครั้ง ในรอบ 91 ปีที่ผ่านมา มีถึง 5 ครั้งที่ปีที่เกิดวิกฤตดัชนี VIX เพิ่มสูงกว่าปีก่อนหน้ามากกว่า 100% ที่เหลืออีก 2 ครั้งคือ Asian Crisis ปี 1998, Dotcom Crisis ปี 2000-2002 พบว่าการเทขายในตลาดหุ้น เกิดขึ้นในช่วงครึ่งปีหลังของปี 1998 และปี 2000 จึงทำให้ค่า VIX เฉลี่ยทั้งปีไม่ได้เพิ่มสูงขึ้นอย่างวิกฤตครั้งอื่นๆ

1. VIX Futures

VIX คำนวณและเผยแพร่แบบเรียลไทม์โดย Chicago Board Options Exchange เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2004 การเทรดฟิวเจอร์สของ VIX เริ่มที่ CBOE Futures Exchange (CFE) เช่น VXH20 VX12H20 VX13J20 VX14J20 VXJ20

2.VIX Options

เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2006 มันก็มีความเป็นไปได้ที่จะแลกเปลี่ยนทางเลือกใน VIX กองทุนเทรดแลกเปลี่ยนหลายแห่งมีส่วนผสมของ VIX ฟิวเจอร์สที่พยายามเปิดใช้งานการเทรดหุ้นในฟิวเจอร์สเหล่านั้น

3.VIX ETF

ความผันผวนของอีทีเอฟเป็นผลิตภัณฑ์การเทรดที่เป็นที่นิยม ผลิตภัณฑ์เหล่านี้เชื่อมโยงกับอนาคตของความผันผวน พวกเขาเป็นเจ้าของหรือทำให้ฟิวเจอร์สสั้นลงตามดัชนีความผันผวน CBOE (VIX) ดัชนี VIX จะแสดงความผันผวนของราคาซึ่งฝังอยู่ในราคาตัวเลือกของดัชนี S&P 500 ในอีก 30 วันข้างหน้า

นักลงทุนต้องเข้าใจว่ากองทุนเหล่านี้ติดตามฟิวเจอร์สของ VIX ไม่ใช่ VIX เนื่องจากลักษณะของตลาด VIX ฟิวเจอร์สนั้นค่าใช้จ่ายในการหมุนของฟิวเจอร์สอาจเป็นอันตรายต่อผลการดำเนินงาน ดังนั้นผลิตภัณฑ์เหล่านี้อาจสูญเสียเงินในระยะยาว นักลงทุนจำเป็นต้องมีความระมัดระวังกับผลิตภัณฑ์เหล่านี้

4.VIX CFD

CFD หรือ Contract for Difference (สัญญาซื้อขายส่วนต่าง) ก็คือการเทรดด้วยมาร์จิ้นและเลเวอเรจ เป็นสัญญาที่ระบุว่าจะทำการซื้อขายส่วนต่างในราคาของสินทรัพย์ ณ จุดเวลาที่ทำการเปิดสัญญากับจุดเวลาที่ทำการปิดสัญญา 

การเทรด CFD ทำได้ด้วยหลักการที่ว่าคุณเข้าไปเปิดออเดอร์เทรดสินทรัพย์ที่ราคาหนึ่งจากนั้นก็รอให้ราคาปรับเพิ่มขึ้นหรือลดลงเพื่อหาโอกาสที่จะทำกำไร (หรือขาดทุน) จากส่วนต่างของราคาซื้อและราคาที่จะขายแต่ข้อแตกต่างที่เห็นได้ชัดเลยระหว่างการเทรด CFD และการลงทุนแบบดั้งเดิมก็คือในการเทรด CFD คุณไม่ได้เป็นผู้ถือครองสินทรัพย์แต่ CFD จะเป็นเพียงเครื่องมือสะท้อนราคาของสินทรัพย์อ้างอิง

ระยะเวลาของเหตุการณ์สำคัญในประวัติของ VIX Index:

• 1987 - ดัชนีซิกมาถูกนำเสนอในบทความวิชาการโดย Brenner และ Galai ตีพิมพ์ในวารสารนักวิเคราะห์การเงินกรกฎาคม/สิงหาคม 1989 โดย Brenner และ Galai เขียนว่า "ดัชนีความผันผวนของเราซึ่งมีชื่อว่า Sigma Index จะได้รับการอัปเดตบ่อยครั้งและใช้เป็นสินทรัพย์อ้างอิงสำหรับตัวเลือกและฟิวเจอร์ส ดัชนีความผันผวนจะมีบทบาทเช่นเดียวกับดัชนีตลาดสำหรับตัวเลือกและฟิวเจอร์สของดัชนี

• 1989 - Brenner และ Galai ตีพิมพ์ในวารสาร Financial Analysts Journal Brenner and Galai และพัฒนางานวิจัยของพวกเขาต่อไปในการประชุมวิชาการระดับบัณฑิตศึกษาที่ Hebrew University of Jerusalem และ Leonard M. Stern School of Business at มหาวิทยาลัยนิวยอร์ก

• 1992 - ตลาดหลักทรัพย์อเมริกันประกาศว่าจะทำการศึกษาความเป็นไปได้ของดัชนีความผันผวนที่เสนอในชื่อ "ดัชนีซิกม่า"

• 1993 - เมื่อวันที่ 19 มกราคม 1993 ที่ Chicago Board Options Exchange ได้จัดงานแถลงข่าวเพื่อประกาศการเปิดตัวการรายงานดัชนีความผันผวนของตลาด CBOE หรือ VIX แบบเรียลไทม์ สูตรที่กำหนด VIX นั้นถูกปรับให้เข้ากับตัวเลือกราคาดัชนี CBOE S&P 100 (OEX) และได้รับการพัฒนาโดยที่ปรึกษาของ CBOE คือ Bob Whaley ดัชนีนี้เป็นที่รู้จักกันในนาม VXO เป็นตัวชี้วัดความผันผวนโดยนัยซึ่งคำนวณโดยใช้ดัชนี S&P 100 ระยะเวลา 30 วันที่ตัวเลือกเงิน

• 1993 - ศาตราจารย์ Brenner และ Galai พัฒนาข้อเสนอ 1989 สำหรับชุดดัชนีความผันผวนในงานวิจัย "การป้องกันความเสี่ยงในสกุลเงินต่างประเทศ" และตีพิมพ์ในวารสารอนุพันธ์ในฤดูใบไม้ร่วงปี 1993

• 2003 - CBOE แนะนำวิธีการใหม่สำหรับ VIX การทำงานกับ Goldman Sachs นั้น CBOE ได้พัฒนาวิธีการคำนวณเพิ่มเติมและเปลี่ยนดัชนีพื้นฐานที่เป็นดัชนี CBOE S&P 100 (OEX) เป็นดัชนี CBOE S&P 500 (SPX) วิธีการเก่าถูกเปลี่ยนชื่อเป็น VXO

• 2004 - วันที่ 26 มีนาคม 2004 การเทรดฟิวเจอร์สครั้งแรกบนดัชนี VIX เริ่มต้นที่ CBOE Futures Exchange (CFE) ขณะนี้ VIX ได้ถูกเสนอบนแพลตฟอร์มการเทรดต่างๆ เช่น XTB

• 2006 - ตัวเลือก VIX เปิดตัวในเดือนกุมภาพันธ์ปีนี้

• 2008 - วันที่ 24 ตุลาคม 2008 VIX มีค่าระหว่างวันสูงถึง 89.53

• 2018 - วันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2018 VIX ปิด 37.32 (เพิ่มขึ้น 103.99% จากการปิดครั้งก่อน)

• 2520 - ในวันที่ 9 มีนาคม 2020 กลุ่ม VIX แตะระดับ 62.12 ซึ่งเป็นระดับสูงสุดนับตั้งแต่วิกฤตการณ์ทางการเงินปี 2008 เนื่องจากข้อพิพาทด้านราคาน้ำมันระหว่างรัสเซียและซาอุดิอาระเบีย

• 2020 - ในวันที่ 12 มีนาคม 2563 VIX ได้เข้าและปิดที่ 75.47 ซึ่งสูงกว่าค่าของ Black Monday ก่อนหน้าเนื่องจากการประกาศห้ามการเดินทางไปที่สหรัฐอเมริกาจากทวีปยุโรปจากประธานาธิบดีทรัมป์

จะเห็นได้ว่า VIX Index มักจะมีการปรับตัวขึ้นตอนมีวิกฤต ดังนั้นการที่เราได้ทราบถึงที่มาที่ไปรวมถึงความหมายต่างๆอย่างลึกซึ้งมากขึ้นจากบทความนี้